Sprzęgło samochodowe jest elementem, który odpowiada za skuteczne łączenie pracy skrzyni biegów i silnika. Dzięki niemu można płynnie ruszać z miejsca, zapewnić pracę jednostki napędowej na postoju oraz bezproblemową zmianę biegów. Czasami jednak okładzina cierna tarczy sprzęgłowej ulega wytarciu co powoduje do ślizgania się sprzęgła.
Dlaczego sprzęgło samochodowe ulega zużyciu?
Zużycie tarczy sprzęgłowej jest zjawiskiem naturalnym. Okładzina cierna tego systemu jest zwykle w stanie wytrzymać 100-150 tysięcy kilometrów przebiegu, ale dużo zależy od sposobu eksploatacji pojazdu. Jazda miejska wiąże się z częstszym używaniem i obciążaniem sprzęgła niż jazda w trasie albo na autostradzie, więc logiczne, że doprowadza do szybszego zużycia się tego układu.
Każdy moment użycia sprzęgła powoduje połączenie tarczy z kołem zamachowym jednostki napędowej. Przez chwilę elementy te ślizgają się i wytwarzają ciepło. Prawidłowe operowanie pedałem sprzęgła umożliwia zmniejszenie zużycia okładzin ciernych oraz powoduje powstawanie pewnych ubytków. Jeśli sprzęgło jest nadmiernie zużyte, wówczas przenoszenie momentu obrotowego z wału korbowego na wałek skrzyni biegów nie następuje w sposób optymalny.
Oczywiście w sprzęgle zużyciu i uszkodzeniu może ulec tarcza dociskowa, łożysko czy też sprężyny tarczy. Awarie tych elementów charakteryzują się zróżnicowanymi objawami, więc kompleksowa kontrola sprzęgła nie powinna obejmować wyłącznie uślizgu.
Kontrola objawów zużycia sprzęgła
Pierwsze objawy zużycia sprzęgła można zauważyć w czasie ruszania z miejsca, gwałtownego przyspieszania oraz podczas zmiany biegów. Są to najczęściej drobne objawy, które nie mają negatywnego wpływu na jazdę. Czasami sprawiają wrażenie jakby pojazd reagował na wduszenie pedału gazu z opóźnieniem. Wraz ze wzrostem uślizgu sprzęgła, jazda może być trudniejsza.
Proces ślizgania się sprzęgła można kontrolować zwracając uwagę na obrotomierz. Jeśli jego wskazówka się podnosi bez dynamicznego przyspieszenia to najpewniej mamy do czynienia z uślizgiem. Drugi objaw to nagłe wyrwanie się pojazdu do przodu w momencie „załapania” sprzęgła. Są to objawy świadczące o silnym zużyciu sprzęgła, które należy wymienić jak najszybciej, tym bardziej, że może to doprowadzić do uszkodzenia koła zamachowego.
Objawy zużytego sprzęgła są podobne do objawów innych usterek. Należy jednak zwrócić uwagę na symptomy, takie jak niepokojące dźwięki w czasie wysprzęglania, zapach spalenizny, szarpanie w czasie ruszania, drgania drążka zmiany biegów oraz wysokie „łapanie” sprzęgła (po prawie całkowitym puszczeniu pedału). Problemem jest też twardy pedał wymagający dużej siły, aby go wcisnąć.
Jak skontrolować czy mamy problem ze ślizganiem się sprzęgła?
Jednym ze sposobów sprawdzenia sprzęgła w aucie jest włączenie czwartego biegu przy prędkości około 40 km/h. W takim przypadku auto ma niskie obroty (1500 obr/min). Mamy do czynienia więc z niskim momentem obrotowym, więc auto nie wystrzeli nagle do przodu. Samochód powinien równomiernie zwiększać swoją prędkość wraz ze wzrostem obrotów. Ze ślizganiem się sprzęgła mamy do czynienia, gdy silnik osiągnie wysokie obroty, a auto nie będzie reagować. Warto sprawdzić czy wskazówka obrotomierza porusza się płynnie, ponieważ uślizg może być skokowy.
O czym jeszcze warto pamiętać przy sprawdzaniu sprzęgła?
Warto również wsłuchać się w działanie sprzęgła. Jeśli po wciśnięciu jego pedału słyszane jest charczenie to najprawdopodobniej uszkodzeniu uległo jego łożysko. Warto też spróbować ruszyć autem na samym sprzęgle. Pojazd powinien ruszyć łagodnie bez szarpania. Jeśli jednak się one pojawią to najprawdopodobniej mamy do czynienia z uszkodzeniem sprężyn tarczy. Objawy takie mogą również świadczyć o zużytym kole dwumasowym, usterce poduszek jednostki napędowej albo o luzach podpory wału napędowego w autach z napędem tylnym.